Instytut Bezpieczeństwa i Socjologii prowadzi badania naukowe głównie z zakresu szeroko pojętego bezpieczeństwa narodowego. Pracownicy Instytutu specjalizują się m.in.  w zagadnieniach  związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym państwa, z wyzwaniami i zagrożeniami dla bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego, a także w kwestiach bezpieczeństwa strukturalnego i społecznego.  Instytut jest też  jednym z prekursorów badań nad bezpieczeństwem personalnym i tworzenia teoretycznych podstaw tej nowej subdyscypliny nauk o bezpieczeństwie. Pracownicy Instytutu wzbogacili dorobek publikacyjny nauk o bezpieczeństwie o blisko czterdzieści monografii, około czterystu artykułów i recenzji naukowych oraz rozdziałów w monografiach.

Instytut kształci na sześciu kierunkach studiów pierwszego stopnia, na których studenci mogą wybrać spośród 25 ścieżek kształcenia oraz na czterech kierunkach studiów drugiego stopnia, oferujących czternaście specjalności. Posiada także uprawnienia do nadawania stopnia doktora w dyscyplinie nauki o bezpieczeństwie. Każdego roku mury Instytutu przekracza kilkuset nowych studentów, którzy kształcą się w trybie stacjonarnym, wieczorowym, blended learning oraz niestacjonarnym. W Instytucie prowadzone jest też jedenaście kierunków studiów podyplomowych. 

Kadra naukowo-dydaktyczna i dydaktyczna liczy blisko 100 osób, w tym 16 profesorów lub doktorów habilitowanych, zatrudnionych na stanowiskach profesorów uczelnianych, dwóch doktorów habilitowanych oraz 40 doktorów. Są to zarówno osoby o dużym dorobku naukowym jak i doświadczeniu praktycznym, co gwarantuje wysoką jakość kształcenia. 

Instytut ściśle współpracuje z otoczeniem zewnętrznym, prowadząc m.in. badania wykorzystywane w praktyce zarządzania bezpieczeństwem przez partnerów. Organizuje też liczne konferencje i seminaria naukowe, także o charakterze międzynarodowym, których celem jest upowszechnianie nauki i prezentacja najnowszych wyników badań. 

Instytut Bezpieczeństwa i Socjologii aktywnie działa także na polu międzynarodowym współpracując z siedmioma zagranicznymi uczelniami wyższymi oraz jest aktywnym członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Nauk o Bezpieczeństwie (European Association for Security), które skupia uczelnie i naukowców z wszystkich państw Unii Europejskiej, a także spoza niej. 
 

Historia Instytutu Bezpieczeństwa i Socjologii

Idea kształcenia studentów Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego zrodziła się na wiosnę 2007 roku w gronie specjalistów z różnych aspektów bezpieczeństwa państwa i ochrony ludności.  Prace nad uruchomieniem kierunku, związanego z bezpieczeństwem, rozpoczęła Grupa Inicjatywna w składzie: prof. dr hab. Andrzej Pepłoński, dr Stanisław Kozdrowski, dr Andrzej Urbanek, mgr inż. Witold Jaworski. Zgromadzono przekonywujące argumenty za podjęciem decyzji o ubieganie się o uzyskanie uprawnień na uruchomienie nowego kierunku pod nazwą Bezpieczeństwo narodowe. Mocnym argumentem za – były wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych wśród studentów Akademii. Prawie wszyscy widzieli potrzebę tego rodzaju studiów. Inicjatywa spotkała się z dużym poparciem dr hab. prof. nadzw. AP Danuty Gierczyńskiej – ówczesnej Rektor Akademii Pomorskiej. 

Grupa Inicjatywna przystąpiła do drugiego etapu działań przygotowawczych, czyli do opracowania wniosku do Ministerstwa Nauk i Szkolnictwa Wyższego i Państwowej Komisji Akredytacyjnej o wyrażenie zgody na uruchomienie nowego kierunku studiów pierwszego stopnia, o nazwie Bezpieczeństwo narodowe, z trzema specjalnościami: zarządzanie kryzysowe, polityka obronna i ochrona gospodarki narodowej. Pracami kierował prof. Andrzej Pepłoński, programy kształcenia napisał dr Stanisław Kozdrowski, werbunkiem i selekcją kadry naukowo-dydaktycznej zajmowali się wszyscy inicjatorzy tego pomysłu. Natomiast mgr Witold Jaworski, opracował koncepcję budowy Edukacyjnego Centrum Zarządzania Kryzysowego.

Wniosek o uruchomienie kierunku Bezpieczeństwo narodowe skierowano do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Polskiej Komisji Akredytacyjnej w Warszawie w sierpniu 2007 r. Po usunięciu braków, wskazanych przez PKA, ponownie przesłano wniosek w styczniu 2008 r. Prezydium Państwowej Komisji Akredytacyjnej Uchwałą nr 1/II 2008 z dnia 13 marca 2008 r. wydało decyzję pozytywną. Polska Komisja Akredytacyjna stwierdziła, że minimum kadrowe z zakresu kierunku bezpieczeństwo narodowe stanowić będą: prof. dr hab. Jan Wojnarowski, dr hab. Waldemar Kitler, dr Adam Kwiatkowski, dr Marek Ciecierski, dr Danuta Rossa-Kilian, dr Lech Chojnowski, dr inż. Stanisław Ruman. Natomiast w dziedzinie nauk związanych z wnioskowanym kierunkiem – dr hab. Roman Tomaszewski, dr hab. Bogdan Zalewski oraz dr Andrzej Urbanek. Wkrótce Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nadało uprawnienia Wydziałowi Filologiczno-Historycznemu Akademii Pomorskiej do prowadzenia nowego kierunku kształcenia studentów: Bezpieczeństwo narodowe, studia pierwszego stopnia. Kierunek został uruchomiony w roku akademickim 2008/2009. Na kierunku Bezpieczeństwo Narodowe rozpoczęło studia 188 studentów. W tym samym czasie tj. w roku 2008 utworzono w ramach Wydziału Filologiczno-Historycznego AP w Słupsku Katedrę Bezpieczeństwa Narodowego. 

Zgodnie z przeprowadzonymi ankietami, przed uruchomieniem kierunku Bezpieczeństwo Narodowe, największym zainteresowaniem studentów cieszyła się specjalność zarządzanie kryzysowe. W związku z tym, Akademia Pomorska w Słupsku przystąpiła do realizacji projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej pt. Przebudowa i doposażenie laboratorium – „Edukacyjne Centrum Zarządzania Kryzysowego Akademii Pomorskiej w Słupsku”, podnoszące jakość kształcenia na kierunku Bezpieczeństwo narodowe. 

Pilnym wyzwaniem, a zarazem szansą dla kierunku Bezpieczeństwo narodowe były zmiany legislacyjne w ministerstwie właściwym do spraw wewnętrznych. 16 października 2010 r. zostało zmienione Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji, umożliwiające prowadzenie dla absolwentów studiów wyższych, m.in. o kierunku bezpieczeństwo narodowe, studiów dualnych, gdzie część teoretyczna przedmiotów policyjnych mogłaby odbywać się w szkole wyższej, a część praktyczna w szkole policyjnej. W ślad za wydanym rozporządzeniem Komenda Główna Policji opracowała Minimalny zakres treści kształcenia programu szkolenia zawodowego podstawowego realizowanego na studiach wyższych na kierunku prawo, administracja, bezpieczeństwo narodowe, bezpieczeństwo wewnętrzne z 17 listopada 2010 r. Zgodnie z cytowanym rozporządzeniem, prowadzenie studiów dualnych zostało uzależnione od zawarcia porozumienia między szkołą wyższą a Komendantem Głównym Policji. Akademia Pomorska porozumienie takie podpisała 5 stycznia 2011 r. 

Podpisanie porozumienia z Komendantem Głównym Policji skutkowało rozszerzeniem oferty programowej na kierunku Bezpieczeństwo narodowe o specjalności: bezpieczeństwo i porządek publiczny. Na tę specjalność pierwsi studenci zostali przyjęci w roku akademickim 2011/2012, w liczbie 73 osób. W międzyczasie bezpieczeństwo narodowe zostało uznane jako dyscyplina naukowa nauk społecznych na podstawie Rozporządzenie Ministra Nauki I Szkolnictwa Wyższego z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych. Tym samym powstał pomysł stworzenia infrastruktury dydaktycznej, w ramach Edukacyjnego Centrum Zarządzania Kryzysowego Akademii Pomorskiej w Słupsku, która docelowo zabezpieczyła kształcenie studentów na kierunku Bezpieczeństwo narodowe w pięciu specjalnościach: zarządzanie kryzysowe, polityka obronna, bezpieczeństwo i porządek publiczny, bezpieczeństwo żeglugi morskiej i portów, bezpieczeństwo teleinformatyczne. W skład laboratorium weszły: sala operacyjna pracy zespołów zarządzania kryzysowego, sala służby dyżurnej i zespołu analityków, sala konferencyjna – komunikacji społecznej oraz serwerownia.

W roku akademickim 2012/2013 funkcję Kierownika KBN pełnił dr Stanisław Kozdrowski.  Uchwałą Senatu Uczelni z 25.09.2013 r. Katedra Bezpieczeństwa Narodowego została przekształcona w Instytut Bezpieczeństwa Narodowego. Funkcję Dyrektora IBN początkowo objął dr hab. Jacek Dworzecki, a następnie dr Andrzej Urbanek. Zastępca dyrektora został dr Tomasz Pączek. W instytucie funkcjonowały cztery zakłady: Zakład Nauk Społecznych – kierownik dr Adam Kwiatkowski, Zakład Teorii Bezpieczeństwa i Polityki Obronnej – kierownik dr Lech Chojnowski, Zakład Bezpieczeństwa Wewnętrznego – kierownik dr Marek Stefański, Zakład Inżynierii Bezpieczeństwa – kierownik dr Adam Szulczewski.

W 2013 r. kierownictwo IBN podjęło decyzję o wystąpieniu do MNiSW, o wyrażenie zgody na utworzenie studiów drugiego stopnia na kierunku Bezpieczeństwo narodowe. 20 marca 2015 r. Decyzją Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Wydział Filologiczno-Historyczny Akademii Pomorskiej w Słupsku otrzymał uprawnienie do prowadzenia studiów drugiego stopnia o profilu praktycznym na kierunku Bezpieczeństwo narodowe. 

W 2016 r. w związku z połączeniem Akademii Pomorskiej z Wyższą Hanzeatycką Szkołą Zarządzania i planami rozszerzenia zakresu kształcenia o studia na kierunku Zarządzanie, kierownictwo IBN wystąpiło do MNiSW z wnioskiem o nadanie uprawnień na prowadzenie studiów pierwszego stopnia na tym kierunku. Pierwszy rocznik studentów Zarządzania rozpoczął kształcenie w murach Akademii Pomorskiej w październiku 2016 r. Wówczas też w strukturze IBN powstał Zakład Zarządzania, którego kierownikiem została dr Ewa Matuska. 

W 2017 r., w związku ze zmianą struktury uczelni, powołano Wydział Nauk o Zarządzaniu i Bezpieczeństwie, którego dziekanem został dr hab. Andrzej Urbanek, a prodziekanami  dr Tomasz Pączek - ds. kształcenia i studentów i dr Lech Chojnowski – ds. nauki. W skład wydziału weszły: Instytut Bezpieczeństwa Narodowego – dyrektor dr hab. Janusz Gierszewski, Katedra Administracji i Socjologii - kierownik dr hab. Marek Gorzko, Katedra Cybernetyki Społecznej i Inżynierii Bezpieczeństwa – kierownik dr hab. Mieczysław Koziński oraz  Katedra Zarządzania – kierownik dr Ewa Matuska. Na wydziale kształcono w tym okresie specjalistów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, zarządzania, administracji i socjologii oraz na nowych, uruchomionych w 2018 r. inżynierskich studiach pierwszego stopnia – Inżynieria cyberprzestrzeni. W tym czasie Wydział Nauk o Zarządzaniu i Bezpieczeństwa zdobył też uprawnienia do nadawania stopnia doktora w dyscyplinie nauki o bezpieczeństwie.

W 2019 r. w związku z nowymi regulacjami prawnymi, dotyczącymi funkcjonowania uczelni wyższych w Akademii Pomorskiej, zlikwidowano wszystkie wydziały, podstawowymi jednostkami organizacyjnymi czyniąc instytuty. Powołano wówczas Instytut Bezpieczeństwa i Zarządzania, w którego skład weszły Katedra Bezpieczeństwa Narodowego, skupiająca także pracowników likwidowanej Katedry Cybernetyki Społecznej i Inżynierii Bezpieczeństwa, Katedra Zarządzania oraz nowa Katedra Socjologii i Politologii, która powstawała w związku z przeniesieniem do niej politologów z Instytutu Historii i Politologii, gdzie wcześniej prowadzono studia politologiczne. Dawna Katedra Administracji i Socjologii została okrojona z uwagi na fakt, iż na bazie Zakładu Administracji utworzono samodzielny Instytut Prawa i Administracji. W tym samym roku, kontynuując politykę rozwoju Instytutu, uzyskano uprawnienia do prowadzenia studiów pierwszego stopnia na kierunku Logistyka.

Rok 2020 r. przyniósł rozszerzenie oferty kształcenia o studia drugiego stopnia na kierunku Zarządzanie.  Wraz z tą decyzją uruchomiono pierwsze w Akademii Pomorskiej studia, realizowane w całości w języku angielskim – na specjalności Biznes międzynarodowy.

W 2021 r. otrzymaliśmy zgodę na prowadzenie studiów drugiego stopnia na kierunku Stosunki międzynarodowe, gdzie studenci mogą wybierać jedną z dwóch ścieżek kształcenia: europeistykę lub studia nad konfliktami międzynarodowymi.